Przewodnik dotyczący alimentów na dzieci

Alimenty są jednym z najważniejszych narzędzi, których celem jest zabezpieczenie potrzeb materialnych osób, które nie są w stanie utrzymać się samodzielnie, w szczególności dzieci. W tym artykule dowiesz się, między innymi, co jest brane pod uwagę podczas ustalania ich wysokości, jak złożyć pozew o alimenty i w jaki sposób wyegzekwować świadczenie.

Alimenty na dzieci - informacje ogólne

Jak obliczyć alimenty na dzieci?

Niestety nie istnieje jeden wzór, który pozwoli na obliczenie kwoty alimentów na dzieci. Ustalając ich wysokość, sąd bierze zawsze pod uwagę potrzeby dziecka, a także możliwości zarobkowe i majątkowe rodziców. Każdy przypadek rozpatrywany jest indywidualnie. Pierwszym krokiem, który pozwoli oszacować poziom świadczenia, jest oszacowanie miesięcznych kosztów utrzymania dziecka, do których należą:

• kwota wyżywienia,
• koszty utrzymania w domu (prąd, woda, ogrzewanie),
• zakupy odzieży i obuwia,
• opieka medyczna: konieczne prywatne wizyty, leki, rehabilitacja,
• edukacja: koszty podręczników, przyborów szkolnych, opłaty za szkołę i wydarzenia organizowane przez placówkę, zajęcia dodatkowe, korepetycje,
• wydatki na dojazd do szkoły,
• koszty związane z wyjazdami na wakacje i ferie,
• koszty związane z rozwijaniem zainteresowań, hobby.

Oszacowanie, chociaż zbliżone, pozwoli określić, jakich alimentów na dziecko możemy się spodziewać. Jeśli masz problem, aby określić przybliżoną kwotę samodzielnie, to doświadczony adwokat od spraw alimentacyjnych z pewnością powinien pomóc.

Proces składania wniosku o alimenty

Pozew o alimenty należy złożyć do sądu właściwego, uwzględniając miejsce zamieszkania osoby, która jest uprawniona do ich otrzymania lub osoby zobowiązanej. Dokument można dostarczyć osobiście do biura podawczego sądu lub wysłać listem poleconym na adres sądu. Ten rodzaj pozwu nie podlega opłacie.

Pozew o alimenty musi spełniać wymogi formalne, które znajdziemy w 126 § 1 Kodeksu postepowania cywilnego.

Przede wszystkim musi on zawierać:

• oznaczenie sądu właściwego,
• imiona i nazwiska stron, ich przedstawicieli ustawowych i pełnomocników,
• oznaczenie rodzaju pisma,
• określenie żądanej sumy alimentów,
• treść wniosku – określenie sumy, terminu od kiedy ma być wypłacana i komu,
• wniosek o zabezpieczenie alimentów (opcjonalnie) na czas trwania procesu,
• wskazanie faktów, na których strona opiera swój wniosek,
• podpis strony, jej przedstawiciela lub pełnomocnika,
• wymienienie załączników.

Jakie dokumenty są potrzebne do ustalenia alimentów

Pozew o ustalenie alimentów należy złożyć w sądzie właściwym wraz z niezbędnymi dokumentami: odpisem pozwu, odpisem skróconego aktu urodzenia dziecka (jeśli dziecko nie jest ze związku małżeńskiego, potrzebny będzie odpis zupełny), odpis wyroku rozwodowego lub separacyjnego. 

Z kolei dokumenty, na podstawie których sąd będzie w stanie ustalić wysokość alimentów, to m.in.: zaświadczenie o zarobkach, zaświadczenie o bezrobociu, decyzje administracyjne o przysługujących zasiłkach, dokumenty dotyczące zobowiązań, zaświadczenie o braku zdolności do pracy, faktury za leki, wizyty lekarskie, podręczniki, wyżywienie, odzież, rachunki, zaświadczenia lekarskie dotyczące stanu zdrowia dziecka.

Reprezentująca Cię kancelaria adwokacka z pewnością pomoże Ci zadbać o to, aby uwzględnić wszelkie niezbędne dokumenty.

Ochrona prawna dzieci w kontekście alimentów

Od momentu narodzin do chwili usamodzielnienia rodzice mają obowiązek utrzymywać dziecko. Ich zadaniem jest dostarczanie środków utrzymania, jak również wychowania. Ta powinność jest niezależna od władzy rodzicielskiej. Zatem rodzice, którzy zostali jej pozbawieni są przez prawo zobligowani do dostarczania dziecku środków na utrzymanie. Co ważne, obowiązek alimentacyjny może być nałożony również na krewnych (dotyczy wszystkich krewnych w linii prostej).

Obowiązek alimentacyjny jest niezbywalny i nie można się go również zrzec. Prawo do alimentów się nie przedawnia, przedawniają się jedynie jego poszczególne raty.

Przepisy dotyczące alimentów

Podstawy prawne alimentów w polskim prawie

Podstawy prawne, które dotyczą świadczenia alimentacyjnego to przede wszystkim:

1. Ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz.U.2015.2082)
2. Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks karny, (Dz.U.1997.88.553) – uchylanie się od płacenia alimentów.
3. Ustawa z dnia 7 września 2007 r. o pomocy osobom uprawnionym do alimentów (Dz.U.2016.169 z późn.zm.) 
4. Ustawa z dnia 10 czerwca 2016 r. o zmianie ustawy – Kodeks rodzinny i opiekuńczy oraz niektórych innych ustaw (Dz.U.2016.1177)

Prawa i obowiązki rodziców wobec dzieci po rozwodzie

Po rozwodzie każde z rodziców ma obowiązek zabezpieczenia niezbędnych potrzeb dziecka (tak, jak miało to miejsce w przypadku wspólnego życia). Muszą zadbać o jego prawidłowe funkcjonowania zarówno pod względem finansowym, emocjonalnym, rozwojowym czy kulturowym. 

Rodzic, z którym dziecko nie mieszka, zobowiązany jest do płacenia alimentów, ustalonych wcześniej przez sąd, jednakże nie tylko. Jego obowiązkiem (nie tylko prawem) jest również budowanie relacji z dzieckiem poprzez regularne kontakty. Z kolei opiekun, z którym dziecko przebywa na co dzień, nie może tych kontaktów w żaden sposób utrudniać.

Jak odbywa się egzekucja zasądzonych alimentów?

Jeśli polubowne negocjacje z byłym współmałżonkiem unikającym płacenia alimentów nie przynoszą skutków, to można się udać do komornika, który wdroży rozwiązania mające na celu odzyskanie pieniędzy. Wystarczy posiadać prawomocny wyrok, w którym zostało zasądzone świadczenie alimentacyjne. 

Wniosek o egzekucję długu najlepiej złożyć do komornika, który działa w okręgu zgodnym z miejscem zamieszkania dłużnika. Komornik dokonuje analizy jego sytuacji finansowej. W pierwszej kolejności najczęściej zajmowana jest pensja byłego małżonka lub małżonki (60%). Zajęciu też ulegają środki finansowe zgromadzone na rachunku bankowym, w dalszej kolejności majątek ruchomy. Jeśli dłużnik nadal unika obowiązku płacenia alimentów (ukrywa dochody, unika zatrudnienia), może zostać pociągnięty do odpowiedzialności karnej za przestępstwo z art. 209 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeksu Karnego (uchylanie od obowiązku alimentacyjnego). Podlega ono karze grzywny lub karze pozbawienia wolności do lat 2.