Etapy postępowania karnego

Etapy postępowania karnego

Postępowaniem karnym nazywamy postępowanie, którego najważniejszym celem jest wykrycie sprawcy przestępstwa i pociągnięcie go do odpowiedzialności karnej. Rozpoczyna się ono od momentu zawiadomienia organów ścigania o popełnionym przestępstwie bądź z chwilą kiedy organy te w inny sposób posiądą informację o przestępstwie.

Postępowanie karne dzieli się na kilka zasadniczych etapów:

  • postępowanie przygotowawcze (prowadzone jest w formie śledztwa lub dochodzenia);
  • postępowanie główne (przed sądem I instancji);
  • postępowanie odwoławcze (przed sądem II instancji);
  • postępowanie wykonawcze.

Postępowanie przygotowawcze

Rozpoczęcie postępowania przygotowawczego zostaje zainicjowane przez zawiadomienie o przestępstwie. Może ono zostać również wszczęte na skutek pozyskania przez organy ścigania informacji w inny sposób (np. artykuł w prasie). Toczy się ono w formie śledztwa lub dochodzenia, które prowadzi prokurator i Policja (w zakresie wskazanym w ustawie). W postępowaniu przygotowawczym stronami są podejrzany i pokrzywdzony.

Samo postępowanie przygotowawcze dzielone jest na dwa etapy:

  • postępowanie w sprawie (in rem) – na tym etapie organy ścigania ustalają, czy doszło do popełnienia przestępstwa, w jakich okolicznościach i kto jest jego sprawcą,
  • postępowanie przeciwko osobie (in personam) – na podstawie zebranych dowodów osobie (bądź osobom) zostają przedstawione zarzuty popełnienia czynu zabronionego, co czyni ją osobą podejrzaną.

Postępowanie główne przed sądem I instancji

Na tym etapie sąd zapoznaje się ze wszystkimi zgromadzonymi dowodami zanim orzeknie czy podejrzany dopuścił się popełnienia zarzuconego mu czynu, czy też jest niewinny. Postępowanie główne najczęściej rozpoczyna się wniesieniem do sądu aktu oskarżenia (w wyniku czego podejrzany staje się oskarżonym). 

Podczas tego etapu postępowania karnego najważniejszym zadaniem sądu jest ustalenie prawdy. Strony postępowania mają z kolei za zadanie przedstawienie wszystkich argumentów, które potwierdzają lub negują tezy aktu oskarżenia.

Postępowanie główne składa się z następujących elementów:

  • rozpoczęcie rozprawy,
  • przewód sądowy,
  • mowy końcowe stron,
  • wydanie wyroku, jego zawieszenie lub umorzenie.

Postępowanie odwoławcze przed sądem II instancji

Postępowanie odwoławcze jest wszczynane na skutek odwołania się jednej ze stron od ogłoszonego wyroku sądu I instancji. Odwołanie w formie apelacji lub zażalenia może być wniesione w terminie 14 dni (apelacja) lub 7 dni (zażalenie) od daty wydania wyroku lub postanowienia.

W postępowaniu karnym przewidziano środki prawne, które pozwalają wzruszyć zapadłe w sądzie I instancji orzeczenie, poddać je kontroli lub pozbawić mocy prawnej. Do środków tych należą:

  • apelacja – od nieprawomocnych wyroków sądu I instancji,
  • zażalenie – umożliwia zaskarżenie niektórych postanowień i zarządzeń sądu,
  • sprzeciw – przeciwko postanowieniu, zarządzeniu lub wobec wyroku nakazowego.

Postępowanie wykonawcze

Ostatnim etapem postępowania karnego jest postępowanie wykonawcze. Rozpoczyna się ono z chwilą uprawomocnienia się wyroku oraz doręczenia go do organu wykonawczego, np. Policji. Postępowanie to również odbywa się pod kontrolą sądu. 

Postępowanie wykonawcze spełnia dwie funkcje:

  • egzekucyjną – polegającą na wykonaniu prawomocnych wyroków sądu,
  • likwidacyjną – prawne usuwanie skutków skazania i łagodzenie jego efektów.

Jeśli szukasz pomocy doświadczonego adwokata w zakresie prowadzenia spraw karnych, zapraszamy do kontaktu!


<< POWRÓT

Poczytaj poradyPRAWO KARNE

Telefon do Kancelarii