Każdy człowiek powinien czuć się bezpiecznie. Kiedy naszemu życiu lub zdrowiu zagraża atak ze strony innej osoby, mamy prawo bronić tych dóbr, chronionych również prawem. Mamy wtedy do czynienia z obroną konieczną. Czym ona jest i jak nie przekroczyć jej granic? Wyjaśniamy w poniższym artykule.
Obrona konieczna to sytuacja, w której osoba zagrożona odpiera bezpośredni i bezprawny atak na dobro chronione prawem (swoje życie, zdrowie, wolność). Może uciec się do użycia różnych środków obrony, które spowodują, że sprawca odstąpi od kontynowania zamachu. Do odparcia takiego ataku może być użyta siła, jednak należy pamiętać, że musi być ona proporcjonalna do skali zagrożenia.
Jeśli osoba działa w ramach obrony koniecznej, której celem jest ochrona dobra chronionego prawem, to nie grożą za takie działanie żadne konsekwencje karne. Jeśli jednak przekracza ona granice obrony koniecznej, to może być za swoje działania ukarana i podlega pod prawo karne.
Do przekroczenia granic obrony koniecznej dochodzi w momencie, kiedy osoba atakowana podejmuje działania i używa środków, które są niewspółmierne do niebezpieczeństwa wynikającego z ataku.
Jeśli atakowany nie ogranicza się jedynie do czynów i środków mających na celu zaprzestania zamachu, a ich rezultatem jest naruszenie życia i zdrowia napastnika, wówczas przekracza on granice obrony koniecznej.
Jeśli atakowany przekracza granice obrony koniecznej, to tak naprawdę dopuszcza się czynu zabronionego prawem, który traktowany jest jak przestępstwo. Konsekwencje karne takiego działania są jednak mniej dotkliwe niż w przypadku, kiedy identyczne działanie nie było wynikiem przekroczenia granic obrony koniecznej. W samym art. 25 § 2 Kodeksu Karnego widnieje przepis, który mówi: „W razie przekroczenia granic obrony koniecznej, w szczególności gdy sprawca zastosował sposób obrony niewspółmierny do niebezpieczeństwa zamachu, sąd może zastosować nadzwyczajne złagodzenie kary, a nawet odstąpić od jej wymierzenia.”
W przypadku obrony koniecznej ważne jest, by działanie osoby zaatakowanej było wyłącznie obroną. Jeśli jej skutkiem jest zaprzestanie ataku przez sprawcę, to w dalszej kolejności należy wezwać odpowiednie służby, a nie wchodzić w rolę zamachowca.
Obrona konieczna w miejscu zamieszkania została szczególnie potraktowana przez przepisy polskiego prawa. Zgodnie z art. 25 § 2a Kodeksu karnego nie podlega karze osoba, która przekroczyła granice obrony koniecznej odpierając atak mający na celu bezprawne wdarcie się do domu, mieszkania czy ogrodzony prywatny teren. Karze podlega jednak działanie, które jest rażącym przekroczeniem granic obrony koniecznej.
Wdarcie się na teren lub do miejsca zamieszkania (bez zgody właściciela) nigdy nie jest przypadkowe. Broniący się ma pełne prawo czuć się zagrożony i spodziewać się najgorszego. Taka sytuacja generuje mnóstwo strachu, również o własne życie. Dlatego usprawiedliwiane są nawet najbardziej przesadzone reakcje broniącego swojej nieruchomości.
Każdy atak zagrażający naszemu życiu, zdrowiu lub wolności to źródło ogromnych emocji. Początkowy szok szybko zastępuje ogromny strach, a także gniew. Reakcje wynikające z takiego stanu są często niekontrolowane, a nawet nieświadome. Umysł ofiary motywuje do podejmowania działań, których celem będzie obrona przed napastnikiem za wszelką cenę i wszelkimi środkami. Najczęściej nie są one zaplanowane i celowe. Często w paraliżującym poczuciu strachu ciężko racjonalnie przewidzieć ich skutki.
Przepisy art. 25 § 3 biorą pod uwagę zaistnienie takich okoliczności i jasno mówią, że nie podlega karze osoba, która pod wpływem strachu lub wzburzenia wynikającego z usprawiedliwionych okoliczności zamachu przekracza granice obrony koniecznej.
Narastające natężenie ruchu drogowego w logicznej konsekwencji powoduje coraz większą liczbę zatrzymań prawa jazdy. Najczęściej zatrzymanie to następuje za pośrednictwem policji, jednakże prawo jazdy zatrzymać może również starosta, a także sąd.
Dozór elektroniczny stanowi coraz częściej stosowaną przez sądy alternatywę dla odbywania kary w zakładzie karnym. W 2017 r. ok. 4 tys. osób odbywało karę w Systemie Dozoru Elektronicznego (SDE).
Wciąż duży odsetek przestępstw stanowią przestępstwa przeciwko bezpieczeństwu w komunikacji. Wiele z nich związanych jest z nietrzeźwością kierowców, co wiąże się z zastosowaniem przez sąd w sprawie karnej środka karnego w postaci zakazu prowadzenia pojazdów.
Sposób ukarania nieletniego, który dopuścił się czynu karalnego, zależy od jego wieku w czasie dokonania przestępstwa...
Brak zaświadczenia o szczepieniu może wiązać się z obostrzeniami, które irytują jego przeciwników. Coraz częściej dochodzi wówczas do sytuacji, w których osoby posiadają fałszywe tak zwane "paszporty covidowe".
W sytuacji, gdy sprawca popełni dwa lub więcej przestępstw w krótkich odstępach czasowych, nim zapadnie pierwszy wyrok za jedno z tych przestępstw, sąd orzeka karę łączną.
