Utrudnianie kontaktów z dzieckiem po rozwodzie

Zgodnie z prawem - każde z rodziców ma prawo i obowiązek utrzymywania stałego kontaktu z dzieckiem. Rozstania rodziców, mocno skonfliktowanych, mają nierzadko negatywny wpływ na relacje z dzieckiem. Pociechy często stają się kartą przetargową, która pozwala wyegzekwować oczekiwane zachowania jednej ze stron. Na czym polega utrudnianie kontaktów z dzieckiem i co za to grozi? Dowiesz się z poniższego artykułu.

Kiedy można mówić o utrudnianiu kontaktu z dzieckiem?

Sytuacja, w której rodzic pełniący pieczę nad dzieckiem utrudnia lub wręcz uniemożliwia kontakty z nim drugiemu rodzicowi, nazywana jest alienacją rodzicielską. Może ona przybierać różne formy. Do bezprawnych form ograniczania władzy rodzicielskiej należą np.

• manipulowanie uczuciami dziecka, wpędzanie go w poczucie winy (gdy np. matka mówi dziecku, że będzie jej bardzo przykro, jak pojedzie na weekend do taty, że czuje się przez nie niekochana),
• negatywne nastawianie dziecka względem drugiego rodzica,
• organizowanie na siłę dodatkowych zajęć, które kolidują ze spotkaniami z drugim rodzicem,
• przekupywanie dziecka,
• wywożenie dziecka, kiedy ma nastąpić spotkanie z drugim rodzicem,
• niewydawanie dziecka na ustalone spotkanie z drugim rodzicem,
• utrudnianie drugiemu rodzicowi w uczestniczeniu w ważnych wydarzeniach z życia dziecka,
• odmawianie spotkań z dzieckiem drugiemu rodzicowi, wymawiając się fikcyjnymi przeszkodami (choroba).

Alienacja rodzicielska to również sytuacja, w której rodzic uprawniony do kontaktów z małoletnim, nie realizuje ich bez ważnego powodu. Dodatkowo, utrudnianie kontaktów z dzieckiem ma miejsce wtedy, kiedy rodzic, któremu zakazano kontaktów, próbuje je nawiązać. 

Co grozi za utrudnianie kontaktów?

W zależności od sytuacji, rodzic, któremu utrudniane są kontakty z dzieckiem, może rozważyć różne rozwiązania, które pomogą przywrócić prawidłowe kontakty. Może on wystąpić do sądu z wnioskiem o nałożenie kary finansowej za utrudnianie kontaktów z dzieckiem, założyć sprawę karną o znęcanie się nad dzieckiem lub o ograniczenie władzy rodzicielskiej.

Biorąc pod uwagę pierwszą opcję, w art. 598 Kodeksu postępowania cywilnego znajduje się przepis, zgodnie z którym: „Jeżeli osoba, pod której pieczą dziecko pozostaje, nie wykonuje albo niewłaściwie wykonuje obowiązki wynikające z orzeczenia, albo z ugody zawartej przed sądem lub przed mediatorem w przedmiocie kontaktów z dzieckiem, sąd opiekuńczy, uwzględniając sytuację majątkową tej osoby, zagrozi jej nakazaniem zapłaty na rzecz osoby uprawnionej do kontaktu z dzieckiem oznaczonej sumy pieniężnej za każde naruszenie obowiązku.”

Wniosek o zabezpieczenie kontaktów z dzieckiem w trakcie rozwodu

Sprawy rozwodowe, sprawy o uregulowanie kontaktów z dzieckiem mogą trwać nawet kilka lat. W związku z tym, warto zabezpieczyć te kontakty na czas długotrwałego i często trudnego postępowania. 

Prawo rodzinne mówi, iż wniosek o zabezpieczenie kontaktów z dzieckiem może być zawarty w pozwie o rozwód lub wniosku o ustalenie kontaktów z dzieckiem. Nie podlega on wtedy dodatkowym opłatom. Może być on również złożony w toku toczącego się postępowania i składa się go do sądu okręgowego lub rejonowego (jeśli trwa postępowanie rozwodowe między rodzicami). Do pisma trzeba dołączyć odpis aktu urodzenia dziecka i odpis aktu małżeństwa.  

Należy również pamiętać, że prawidłowo przygotowany wniosek o zabezpieczenie kontaktów z dzieckiem musi być odpowiednio uargumentowany. Rodzic musi udowodnić, że jego prawidłowe kontakty z dzieckiem są zagrożone.

Jak wyegzekwować spotkania z dzieckiem w przypadku utrudniania kontaktów

Jeśli jedno z rodziców nie przestrzega ustalonych wcześniej sposobów i harmonogramu spotkań dziecka z drugim rodzicem lub wręcz je uniemożliwia, musi zdawać sobie sprawę z faktu, że może zostać za to ukarany.

Rodzic uprawniony do kontaktów może złożyć w sądzie wniosek o nakazanie zapłaty na swoją rzecz określonej sumy pieniężnej - nawet za każdy przypadek, w którym nastąpiło utrudnianie kontaktów. Jeśli mimo tego, rodzic w dalszym ciągu utrudnia kontakty z dzieckiem, wówczas sąd może wydać postanowienie nakazujące zapłatę określonej kwoty pomnożonej przez liczbę przypadków naruszeń.

Warto zaznaczyć, że po uprawomocnieniu się postanowienia o nakazaniu zapłaty jest ono tytułem wykonawczym bez potrzeby nadawania mu klauzuli wykonalności. Oznacza to, że wnioskodawca może od razu wszcząć postępowanie egzekucyjne.